Federacija Bosne i Hercegovine, zajedno sa kantonima, po osnovu izvršnih sudskih presuda koje se odnose na kolektivne ugovore, duguje najmanje pola milijarde maraka.
Prema informaciji Ministarstva finansija i trezora BiH, o kojoj će biti riječi na sjednici Komisije za finansije i budžet Predstavničkog doma, navodi se da Zeničko-dobojski kanton, zaključno sa 2017. godinom, duguje 142,2 miliona KM bez kamata. S obzirom na to da su presude stare deset i više godina, ovaj kanton po osnovu sudskih presuda koje se odnose na kolektivne ugovore duguju blizu 300 miliona KM. Iza Zeničko-dobojskog kantona, najviše duguje Unsko-sanski kanton, čiji dug, zaključno sa 2017, iznosi 69,9 miliona KM bez kamata koje će se obračunavati na dan isplate, tako da je sasvim sigurno konačan dug ovog kantona više od 100 miliona KM. Zatim slijede Srednjobosanski kanton, koji sa kamatama, zaključno sa 2017. godinom, radnicima duguje malo više od 35 miliona KM, a odmah iza njega su Sarajevski i Hercegovačko-neretvanski kanton, a zaključno sa 2017. godinom dužni 33 miliona, odnosno bez kamata 21,9 miliona KM. Milionska dugovanja ima i Zapadnohercegovački kanton, koja, zajedno sa kamatama, iznose 4,8 miliona KM, zatim Hercegbosanski kanton, zaključno sa 23. oktobrom prošle godine, ima dug od milion KM bez kamata i Tuzlanski kanton sa zadnjim danom 2018. godine duguje 213.903 KM bez kamata.
Jedini kanton koji nema dugovanja po osnovu presuda koje se odnose na kolektivne ugovore je Posavski kanton, koji je u svom odgovoru naveo da je po osnovu tužbi pokrenutih od strane policijskih službenika radi naplate razlike u platama izmirio obaveze od 262.680 KM. Bosanskopodrinjski kanton nema izvršnih sudskih presuda.
Kada je riječ o samoj Federaciji BiH, ukupna dugovanja po osnovu izvršnih sudskih presuda koje se odnose na kolektivne ugovore iznose 69,1 milion KM, od čega je glavnica malo više od 40 miliona KM, a ostalo su kamate od 19 miliona KM, troškovi spora 7,1 milion KM i kamata na troškove spora 2,2 miliona KM.
Zanimljivo je da je ovu informaciju o dugovanjima uz zaključak o hitnosti Komisija za finansije i budžet Predstavničkog doma BiH zatražila još u julu 2018. godine.
O dugovanjima pojedinih kantona bilo je riječi i pred Evropskim sudom za ljudska prava u Strazburu, posljednji put u januaru 2019. godine, kada je Zeničko-dobojskom i Srednjobosanskom kantonu dat rok od tri mjeseca da isplate potraživanja stara više od deset godina. Inače, hiljade radnika pred redovnim sudovima tužile su kantonalne vlade zbog nepoštovanja kolektivnog ugovora i manje-više svi su presude dobijali u svoju korist, međutim, kantonalne vlade su manje-više ignorisale te presude, što je na kraju završilo i pred Evropskim sudom za ljudska prava u Strazburu.
“Neke vlade su završile isplatu, neke su na početku, a neke će vjerovatno praviti otplatni plan i predložiti ga Komitetu ministara Vijeća Evrope, koji može da se proteže na period od 13 godina. To rade neke vlade koje o tome ranije nisu vodile računa. Ide to u pozitivnom smjeru i ovo će se pitanje riješiti jer je Evropski sud naložio državi da ga riješi. Sve zavisi od kantona do kantona, različiti su iznosi, različiti periodi i niko nema kompletne podatke o svemu tome”, rekao je za “Nezavisne” Adil Lozo, advokat koji je zastupao pojedine radnike pred Evropskim sudom za ljudska prava u Strazburu.
On kaže da i isplate radnicima zavise od kantona do kantona i vrlo vjerovatno će se morati raditi određena poravnanja kada su ta dugovanja prema radnicima u pitanju jer se radi o zaista velikom novcu.