Atmosfera na samitu Evropske unije i Zapadnog Balkana u Briselu bila je izuzetno loša, ocjenjuje danas švajcarski list Neue Zürcher Zeitung, i pita da li je možda potreban novi rat na Balkanu da bi Bosna i Hercegovina dobila status kandidata za članstvo u Evropskoj uniji.
U oštrom komentaru skupa EU-Zapadni Balkan, održanog uoči samita EU na kojem su lideri 27 članica odobrili davanje statusa kandidata Ukrajini i Moldaviji, Neue Zürcher Zeitung navodi da su jučer u Briselu postojale dve bine, glavna i sporedna.
“Na glavnoj bini raspoloženje je bilo ozbiljno i pomalo patetično: Ukrajina i Moldavija su dobile status kandidata. Jednog dana, ko zna kad, te dvije zemlje mogu da postanu članice Unije. To je bila ispravna odluka šefova država ili vlada članica EU, iako to danas nije ništa više od znaka gdje se Unija nalazi u ratu Rusije protiv Ukrajine. Na sporednoj bini okupili su se predstavnici šest država Zapadnog Balkana. Atmosfera je tu bila izuzetno loša. Komad se i ovde zvao ‘Proširenje Unije’, ali se on predugo igra, a albanski premijer Edi Rama naziva ga ‘Čekajući Godoa’”, piše švajcarski list.
Neue Zürcher Zeitung podsjeća da je, “poslije tragedije jugoslovenskih ratova, na koje je EU gledala bespomoćno i uglavnom ravnodušno”, na samitu u Solunu 2003. otvorena perspektiva članstva u Uniji državama nastalim raspadom Jugoslavije i Albaniji.
“Slovenija se pridružila Uniji 2004. a Hrvatska 2013. I to je bio kraj. Države članice EU uvijek pronalaze izgovore da blokiraju i male korake naprijed. To najviše zabrinjava u slučaju Sjeverne Makedonije. Ta zemlja, koja je zahvaljujući mudrom rukovodstvu ostala izvan jugoslovenskih ratova i izbjegla građanski rat 2001. godine, kandidat je za članstvo u EU od 2005. Od tada je ucjenjuju članice EU, prvo Grčka, a sada Bugarska”, piše NZZ.
List navodi da je evropski komesar za proširenje Oliver Varhelyi opisao bugarsku ucjenu kao “ozbiljnu primjedbu”.
“To ne znači ništa drugo osim da Sjeverna Makedonija mora da usvoji bugarski pogled na historiju ako želi da se približi Uniji. To je recept (ruskog predsjednika Vladimira) Putina za ophođenje sa komšijama, samo elegantniji, jer nema tenkova”, ocjenjuje NZZ.
Švajcarski list kritikuje i činjenicu da Bosna i Hercegovina, “koja za razliku od Ukrajine nije u ratu već 27 godina”, još nije dobila status kandidata, i pita “da li je možda potreban novi rat na Balkanu da bi se to promijenilo”.
“Možemo samo da se nadamo da su one dvije države koje su bile na glavnoj bini bacile dug i trezven pogled na sporednu binu, jer ono što se tamo dogodilo može biti njihova budućnost”, zaključuje NZZ.
List Süddeutsche Zeitung govori o zavaravanju Zapadnog Balkana od EU, što opisuje kao “direktnu kolateralnu štetu” odluke o davanju statusa kandidata Ukrajini i Moldaviji, prenosi Deutsche Welle.
“Istina je da Ukrajina i Moldavija nikada ne bi tako brzo bile kandidati da nisu bile na čelu rata protiv Rusije. Ali države EU su shvatile da je taj rat usmjeren i protiv njih, da je to nastavak bezbrojnih hibridnih napada Rusije na zapadni sistem i opšte dobro u EU, i da status kandidata Ukrajine nije blagonaklon gest u ratu, već čin samoodržanja. Međutim, direktna kolateralna šteta te odluke, zavaravanje država Zapadnog Balkana, pokazuje koliko je ta igra eksplozivna. Ogorčenost i međudržavna rivalstva na Balkanu mogu da eksplodiraju u bilo kom trenutku”, navodi njemački list.
Njemački Bild navodi da su članice EU “demonstrativno podržale Evropsku komisiju i zahtjeve iz Istočne Evrope da se pošalje signal nade Ukrajini, koja se tako hrabro bori protiv Putinovih osvajača”.
“A tema oko koje su se svađali su države Zapadnog Balkana koje se godinama trude oko prijema i koje se sada osjećaju prevarenim”, dodaje Bild.
List Nordwest-Zeitung opisuje odnos EU prema Zapadnom Balkanu kao “nedostojni teatar”, i ocjenjuje da Unija, “ako nastavi da se ponaša tako nemarno, rizikuje da izgubi strateški važne zemlje u Istočnoj i Jugoistočnoj Evropi”.