Đorđe Dozet, advokat Osmana Osmanovića, uhapšenog na graničnom prelazu Rača po potjernici Srbije, izjavio je za Radio Slobodna Evropa (RSE) da u slučaju protiv njegovog klijenta, koji je osumnjičen za ratni zločin, Tužilaštvo ima samo jednu izjavu, odnosno jednog svjedoka.
Bivši direktor Porezne uprave Brčko Distrikta i bivši pripadnik Hrvatskog vijeća obrane (HVO) Osman Osmanović uhapšen je u subotu naveče na Graničnom prelazu Sremska Rača u Srbiji po potjernici iz Beograda.
“Tužilaštvo za sada ima predloženu samo jednu izjavu, odnosno jednog svedoka, a mi tražimo da vidimo šta će taj svedok da kaže, pa da vidimo ima li načina da dokazujemo nešto drugo. Naime, tužilaštvo je to koje dokazuje krivicu, a ne da odbrana dokazuje nečiju nevinost. Naravno, ne bežimo od prikupljanja dokaza u svoju korist, ali da bismo znali kakve dokaze treba da predočimo Tužilaštvu, moramo znati sa čim Tužilaštvo raspolaže. Za sada što vidimo, Tužilaštvo ne raspolaže ni sa čim”, izjavi je Dozet.
Advokat je naveo da je njegov klijent osumnjičen za krivično djelo ratni zločin protiv civilnog stanovništva i ratnih zarobljenika, te da mu je određen pritvor zbog postojanja opasnosti od bjekstva, što je, pojasnio je, “uobičajeno u situacijama kad je osumnjičeni državljanin druge države, a na teritoriji Srbije nema prebivalište, niti boravište”.
Pritvor od trideset dana
Zamjenik tužioca za ratne zločine Srbije Vasilije Seratlić potvrdio je prethodno za RSE da je Viši sud u Beogradu, na prijedlog Tužilaštva za ratne zločine Srbije, u ponedjeljak donio rješenje o određivanju pritvora Osmanu Osmanoviću u trajanju od trideset dana.
Kako je kazao Seratlić za RSE, Tužilaštvo za ratne zločine Srbije je donijelo naredbu o sprovođenju istrage 24.novembra 2019. godine zbog postojanja osnova sumnje da je osumnjičeni kao pripadnik Hrvatskog vijeća obrane, a kasnije Armije BiH, izvršio krivično djelo ratni zločin protiv civilnog stanovništva.
U optužnici se navodi da je optuženi tokom ljeta 1992. u logoru na lokalitetu Rasadnik u Gornjem Rahiću, opština Brčko, “nanosio tjelesne povrede, mučio, zlostavljao i zastrašivao lica i zarobljene pripadnike Vojske Republike Srpske”.
Niz sličnih hapšenja
Slučaj Osmanović je jedan od nekoliko u kojima su državljani Bosne i Hercegovine uhapšeni na osnovu prijava Tužilaštva za ratne zločine Srbije.
Podsjetimo, po nalozima tužilaštva Srbije 1. maja 2007. godine na beogradskom aerodromu “Nikola Tesla” uhapšen je Ilija Jurišić, bivši pripadnik policije u Tuzli. Do konačne oslobađajuće presude, sudski proces je trajao devet godina, (oslobođen u martu 2016.) od čega je Ilija Jurišić 3,5 godine proveo u pritvoru.
Na osnovu međunarodnih potjernica iz Beograda hapšeni su i bivši član ratnog Predsjedništva Republike Bosne i Hercegovine Ejup Ganić, u Londonu (1. marta 2010.), bivši general Armije Bosne i Hercegovine Jovan Divjak u Beču (3. marta 2011.), te Naser Orić, ratni komandant Armije BiH u Srebrenici u Ženevi (u junu 2015.).
Tužilaštvo Bosne i Hercegovine i Tužilaštvo za ratne zločine Republike Srbije 31. januara 2013. godine u Briselu su potpisali protokol o saradnji u progonu počinilaca krivičnih djela ratnih zločina, zločina protiv čovječnosti i genocida.
Nepoštivanje sporazuma Srbije i BiH
Predsjednik tuzlanske Fondacije Istina, pravda, pomirenje Sinan Alić za Radio Slobodna Evropa je rekao da je i ovaj slučaj pokazao da se ne poštuju sporazumi i protokoli Bosne i Hercegovine i Srbije o saradnji u progonu počinilaca ratnih zločina.
“Ovaj zadnji protokol je predviđao da i jedno i drugo tužilaštvo proslijedi tog građanina državi čiji je on državljanin. Dakle, u konkretnom slučaju Osmanovića, Tužilaštvo Republike Srbije trebalo je da kaže, mi smo ga uhvatili, evo vam ga i evo vam prateća dokumentacija. To se nije desilo ni u jednom slučaju”, ističe Alić.
Za sve što se dešava, prema mišljenju Sinana Alića, kriva je država Bosna i Hercegovina koja ne čini ništa da susjednu Srbiju natjera da poštuje ono što je potpisala.
“Ovo nije posljednji slučaj i to će se sigurno ponovo dogoditi jer niko iz Sarajevo zvanično ne reaguje”, kaže Alić.
On dodaje da bi Bosna i Hercegovina, u slučaju da se Srbija ogluši o sporazume koje je potpisala, trebala obratiti međunarodnim zvaničnicima.
Spisak Dokumentacijskog centra RS
Uslijedile su brojne reakcije, u kojim je zatraženo puštanje Osmanovića, te da se ukoliko ima sumnje u zločine, slučajem bave pravosudni organi BiH.
Portparolka Ministarstva unutrašnjih poslova (MUP) Republike Srpske Mirna Miljanović, izjavila je, međutim, agenciju Srna da je MUP tog bh. entiteta 27. novembra 2009. godine podnio izvještaj Tužilaštvu Bosne i Hercegovine protiv Osmana Osmanovića i još 12 lica zbog sumnje da su počinili krivična djela ratni zločin protiv civila i ratnih zarobljenika srpske nacionalnosti.
U Tužilaštvu BiH, međutim, danas na pozive RSE nisu odgovarali, s obzirom da je Dan državnosti BiH neradni dan.
“Hapšenje Osmana Osmanovića na graničnom prelazu Sremska Rača predstavlja još jedan u nizu postupaka Republike Srbije protiv državljana BiH „baziranih na opskurnom spisku izvjesnog Dokumentacijskog centra RS iz 2001”, saopšteno je u nedjelju iz Stranke demokratske akcije (SDA)
U SDA tvrde da u okviru tog dokumenta nisu iznijete nikakve utemeljene optužbe protiv Osmana Osmanovića, te bilo kakvo hapšenje na osnovu njega predstavlja ozbiljnu povredu zakona i prava građana BiH.
“Neutemeljene potjernice i protivpravna procesuiranja, kao ranije u slučajevima Divjak, Ganić i Jurišić, stalna su praksa institucija Republike Srbije, sa očiglednim ciljem da se branioci izjednače sa agresorima, a žrtve sa zločincima”, piše u saopštenju SDA.
Slučaj Mujanović
Iz Naše stranke podsjetili su kako je “Husein Mujanović, borac Armije BiH, zatvoren više od godinu dana u Srbiji zbog sumnje da je odgovoran za navodni ratni zločin u Hrasnici.
“Zatočenje se desilo na osnovu podataka iz davno kompromitiranog spiska koji je sastavio Dokumentacioni centar Republike Srpske. Bh. vlast i diplomatija šutjeli su o tome. Njegova porodica je sama angažirala advokata, a u posjetu mu nije došao ni ambasador BiH”, navodi se u saopštenju Naše stranke, te konstatuje kako je “po istom principu kao i Mujanović, uhapšen Osman Osmanović”.
“Da se na vrijeme reagovalo zbog slučaja Mujanović, do drugog slučaja ne bi ni došlo”, navode iz ove stranke, te traže hitnu posjetu ambasadora BiH u Srbiji bosanskohercegovačkim zatočenicima, kao i zahtjev za izručenje i Osmanovića i Mujanovića Bosni i Hercegovini.
Mujanović, koji je za vreme rata bio komandant zatvora u Hrasnici nadomak Sarajeva, je uhapšen 30. jula 2018. godine, na graničnom prelazu Uvac između BiH i Srbije, po potjernici Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srbije, zbog ratnih zločina protiv civilnog stanovništva na području sarajevskih naselja Hrasnica i Sokolović Kolonija.
On je na početku suđenja, u martu ove godine u Beogradu izjavio da nije kriv po optužbama da je naredio i učestvovao u zlostavljanju Srba u zatvoru Armije BiH od 8. jula do 15. oktobra 1992. godine.