Srbija, jedina zemlja u Evropi koja je odbila sankcionirati Rusiju zbog njene invazije na Ukrajinu, pristala je isporučiti oružje Kijevu, ili ga je već tamo poslala, prema povjerljivom dokumentu Pentagona, objavio je Reuters.
Dokument, koji predstavlja sažetak odgovora evropskih vlada na zahtjeve Ukrajine za vojnom obukom i ili oružjem, bio je među desecima povjerljivih dokumenata objavljenih na internetu posljednjih sedmica u nečemu što bi moglo biti najozbiljnije curenje američkih tajnih informacija posljednjih godina.
Pod naslovom “Evropa, Odgovor na sukob Rusije i Ukrajine”, dokument u obliku grafikona navodi “procijenjene stavove” 38 evropskih vlada kao odgovor na zahtjeve Ukrajine za vojnom pomoći.
Tabela je pokazala da je Srbija odbila pružiti obuku ukrajinskim snagama, ali se obavezala poslati „smrtonosnu pomoć“ ili ju je već isporučila. Također se navodi da Srbija ima političku volju i vojnu sposobnost opskrbljivati Ukrajinu oružjem u budućnosti.
‘Vučićeva dvoličnost ili američki pritisak’
Dokument ima oznaku Tajno i NOFORN, što zabranjuje njegovu distribuciju stranim obavještajnim službama i vojskama.
Na dokumentu je datum 2. mart, te je na njemu utisnut pečat ureda američkog generalštaba.
Reuters nije mogao nezavisno provjeriti autentičnost dokumenta, navodi se u tekstu britanske agencije.
Ured predsjednika Srbije Aleksandra Vučića i ukrajinska ambasada nisu odmah odgovorili na zahtjev za komentar.
Pentagon također nije odmah odgovorio na pitanja Reutersa o spominjanju Srbije u dokumentu i prethodno je odbio komentirati bilo koji dokument koji je procurio.
Vučićeva vlada iskazala je neutralnost u ratu u Ukrajini.
“Ako je ovaj dokument tačan, on pokazuje ili Vučićevu dvoličnost u odnosu na Rusiju, ili je pod velikim pritiskom Washingtona da isporuči oružje Ukrajini”, rekao je Janusz Bugajski, stručnjak za istočnu Evropu iz Fondacije Jamestown, instituta za vanjsku politiku.
Ministarstvo pravosuđa istražuje curenje podataka, dok Pentagon procjenjuje štetu nanesenu SAD-u.
Objava na Telegramu
Pentagonov grafikon podijelio je odgovore na zahtjeve Ukrajine za pomoć u četiri kategorije: zemlje koje su se obavezale pružiti obuku i smrtonosnu pomoć; zemlje koje su već pružile obuku, smrtonosnu pomoć ili oboje; zemlje s vojnom sposobnošću i političkom voljom “da pruže buduću smrtonosnu pomoć”.
Austrija i Malta bile su jedine dvije zemlje označene sa „ne“ u sve četiri kategorije.
Otkrivanje grafikona dolazi nešto više od mjesec nakon što su dokumenti objavljeni na proruskom kanalu u globalnoj aplikaciji za razmjenu poruka Telegram navodno pokazali isporuku raketa zemlja-zemlja Kijevu od strane srbijanskog proizvođača oružja Krušik, koji pravi rakete Grad od 122 milimetra u novembru.
Moskva je u martu saopštila da je od Beograda zatražila službeno objašnjenje navodnih isporuka, prenijela je državna novinska agencija TASS izjavu glasnogovornice ruskog ministarstva vanjskih poslova Marije Zaharove.
Krušik je negirao da je Ukrajini dostavljao rakete ili drugo oružje, a Vučić je te navode nazvao “notornom laži”.
“Nismo izvozili nikakvo oružje ili municiju u Rusiju ili Ukrajinu”, rekao je tokom posjete Kataru 5. marta.
Reuters nije mogao nezavisno potvrditi autentičnost dokumentacije o pošiljci objavljenoj na Telegramu.
Demanti Vučevića
Od početka rata u februaru prošle godine, Vučić je pokušao balansirati bliske veze s Moskvom sa svojim ciljem pridruživanja Evropskoj uniji, dodaje agencija.
No, Srbija je jedina od 44 evropske zemlje koja se suzdržala u uvođenju sankcija Rusiji.
Ministar odbrane Srbije Miloš Vučević demantovao je saznanja Reutersa, istakavši da “Srbija nije, niti će prodavati oružje, niti ukrajinskoj niti ruskoj strani, niti zemljama u okruženju tog konflikta”.
“Nekome je očigledno cilj da destabilizuje našu zemlju i da je uvuče u konflikt u kome nećemo da učestvujemo. Mi se dosledno držimo naše utvrđene politike”, rekao je Vučević za Tanjug.