Ministri Spajić i Milatović boravili su u Bosni i Hercegovini. Susreli su se sa predsjednicom bosanskohercegovačkog entiteta Republika Srpska. U tvitu kojim je ministar Spajić javnost obavijestio o tom sastanku nema, međutim, pomena Bosne i Hercegovine. Na sastancima kojima su prisustvovali odsustvovala je crnogorska zastava. Tako – što se neodvojivi dio jedne države tretira kao zasebna država, a istovremeno ponižava svoja, koju navodno zastupaš – se grade dobrosusjedski odnosi.
Ignorisanje suvereniteta i cjelovitosti koje su Bosni i Hercegovini priredili ministri u crnogorskoj vladi budućnost je (i sadašnjost, i sadašnjost) Crne Gore.
Potpisivanjem temeljnog ugovora sa Srpskom pravoslavnom crkvom Abazovićeva će vlada dovršiti proces formiranja Republike Srpske u Crnoj Gori. Proces je odmakao za vladavine DPS-a, za čijeg zemana su mu i udareni temelji. Ubrzan je izmjenama Zakona o vjerskim zajednicama. Pod “Republika Srpska u Crnoj Gori” ne misli se, zasad, na ništa teritorijalno – iako pokriva nemali i simbolički iznimno bitan dio teritorija Crne Gore. Riječ je o entitetu čija je primarna funkcija, baš kao i bosanskohercegovačke Republike Srpske – opstrukcija državne vlasti, državnog suvereniteta i same mogućnosti postojanja funkcionalne države koju izjeda. Teritorijalna dekompozicija/prekompozicija dolazi na kraju.
Srpska pravoslavna crkva je 2020. uspjela pobijediti državu Crnu Goru iz istog razloga iz kojeg je Amerika 1989. pobijedila SSSR: software je porazio zastarjeli hardware.
Sadašnja vlada Crne Gore je malware. Ispostavilo se da su takve bile i sve vlade instalirane u Crnu Goru nakon 2006. Stroj je postajao sve sporiji, dok na kraju nije postao jedva funkcionalan.
Analogija između bosanskohercegovačke i crnogorske Republike Srpske, dakako, nije savršena. Postoji nekoliko bitnih razlika.
1. Crnogorska Republika Srpska je, za razliku od bosanskohercegovačke, koja je u ostvarenje tog cilja uložila nemali i globalno zapaženi trud, doista etnički čista.
2. Na teritoriji, tako ćemo je, radi preglednosti, nadalje zvati, zapadne Republke Srpske važe bosanskohercegovački zakoni. Na teritoriji istočne Republike Srpske ne važe crnogorski. Više: zapadna Republika Srpska ne piše (sama) bosanskohercegovačke zakone, dočim istočna Republika Srpska diktira crnogorske. Zapadna Republika Srpska postavlja neke bosanskohercegovačke ministre: istočna postavlja sve crnogorske. Kao i premijera. Kao i predsjednika Skupštine. Kao i savjetnike u ministarstvima. Kao i portire i čistačice.
3. Bosna i Hercegovina sa zapadnom Republikom Srpskom ne potpisuje međunarodne ugovore. Crna Gora sa onom istočnom – potpisuje.
4. Vođe zapadne Republike Srpske biraju se na manje-više (manje) demokratskim izborima u Bosni i Hercegovini. Vođe istočne Republike Srpske biraju se tajnim a organizovanim glasanjem u Srbiji. Sjedište vlasti zapadne Republike Srpske nalazi se u Banjaluci, dakle u Bosni i Hercegovini. Sjedište vlasti istočne Republike Srpske nalazi se u Beogradu, dakle u Srbiji.
5. Zapadna Republika Srpska je formalno republika. Istočna Republika Srpska je suštinski teokratija.
6. Zapadna Republika Srpska dio je pravnog poretka Bosne i Hercegovine. Istočna Republika Srpska nije dio pravnog poretka Crne Gore.
7. Oružane snaga Bosne i Hercegovine su jedinstvene, sa jedinstvenom komandom koja je civilna i nadentitetska. Politički predstavnici istočne Republike Srpske istakli su kako oni raspolažu sa više popova nego Crna Gora vojnika, čime su željeli vlastitu silu pretpostaviti oružanoj sili države sa kojom njihova teokratija graniči. Komanda je ionako njihova.
8. U danima koji su pred nama cvjetaće sitna lukavstva uma. Množiće se mnoga objašnjenja: zašto međunarodni ugovor između SPC i Crne Gore ne znači vlast druge države nad kulturnom i duhovnom baštinom Crne Gore. Biće nam objašnjeno kako su time što je betonirana eksteritorijalnost SPC u Crnoj Gori ojačani crnogorski “suverenitet” i “vladavina prava”.
9. Istina je jednostavna, takoreći banalna. Crna Gora, najprije nad svojim crkvama i manastirima, potom nad sobom, imaće manje vlasti nego Bosna i Hercegovina nad entitetom Republika Srpska.
10. To je zato što zapadna Republika Srpska nije država. Niti će to postati. Istočna to jeste. Ako tvrdite suprotno: pokušajte istočnoj Republici Srpskoj nametnuti bilo koju odluku države Crne Gore koju SPC odbija.
Piše: Andrej Nikolaidis / CDM