U Republici Srpskoj tokom 2024. godine poslovale su 3.364 firme bez ijednog zaposlenog, od kojih je čak 1.037 ostvarilo pozitivan finansijski rezultat. Prema podacima Agencije za posredničke, informatičke i finansijske usluge (APIF), jedna od tih firmi prijavila je dobit veću od 9,6 miliona KM.
U poređenju s 2023. godinom, kada je u RS bilo 2.897 firmi bez zaposlenih, a 907 ih je poslovalo pozitivno, vidljiv je rast broja ovakvih preduzeća.
Na vrhu liste deset najprofitabilnijih firmi bez radnika našla se banjalučka firma “Sinovi i oci” d.o.o., koja se bavi finansijskim holding djelatnostima, sa impresivnom dobiti od 9.663.403 KM.
Slijedi je bijeljinska firma “Ingrosso” d.o.o., specijalizovana za veleprodaju građevinskog materijala, drveta i sanitarne opreme, sa 4.271.813 KM dobiti. Banjalučka “Interinvest-kreise” d.o.o., koja trguje sopstvenim nekretninama, prijavila je dobit od 2.970.815 KM.
Još jedno preduzeće iz Banjaluke, “Pay Concept” d.o.o., koje upravlja računarskom opremom i sistemima, završilo je godinu sa 2.842.702 KM u plusu.
Na petom mjestu je “Projekt SN” d.o.o. iz Dervente, sa 2.200.453 KM, a bavi se kupoprodajom sopstvenih nekretnina.
Značajnu dobit prijavila je i poslovna jedinica firme “Gasteh” d.o.o. Inđija u Bijeljini, sa 1.644.966 KM, kroz građevinske instalaterske radove.
Fočanska firma “Maglić” d.o.o., koja pruža pomoćne usluge u prevozu, zaradila je 1.302.448 KM, dok je brodski “Ep planung” d.o.o., specijalizovan za veleprodaju metalne robe i opreme za grijanje i vodovod, prijavio dobit od 1.153.914 KM.
Deveto mjesto zauzima firma “Mofas” d.o.o. iz Istočnog Sarajeva, sa 1.003.960 KM dobiti iz djelatnosti mašinske obrade metala, dok desetu poziciju drži “Urbani krovovi i zelenilo” d.o.o. iz Banjaluke, sa 877.148 KM, kroz usluge uređenja zelenih površina.
Ekonomista Predrag Mlinarević za Nezavisne novine ističe da ovakve firme mogu izgledati kao ekonomski paradoks, ali da su one često organizovane tako da funkcionišu bez stalno zaposlenih.
„Riječ je o poslovima posredničkog ili konsultantskog karaktera, gdje se angažuju honorarni saradnici, a ne postoji potreba za stalnim osobljem. Uglavnom se radi o holding društvima, brokerskim kućama ili mikrotrgovačkim firmama koje ostvaruju prihode od dividendi, kamata ili prodaje udjela“, objašnjava on. Dodaje i da su u ovim slučajevima „radnici zamijenjeni kapitalom i algoritmima, sve u cilju poreske optimizacije“.