U jeku političkih neslaganja u vrhu države, ali i na drugim razinama vlasti, sutra službeno počinje izborna kampanja u BiH. I prije samoga početka, zabilježene su brojne nepravilnosti, ali i navodi o izbornim krađama.
Zbog pripremanja izbornih prevara, u Brčkom su danas uhapšene još dvije osobe, a riječ je o zastupnicima skupštine Brčko distrikta, Radoslavu Bogićeviću i Nenadu Kojiću iz Narodnog demokratskog pokreta Policija je ranije uhapsila Peju Mendeša, također zastupnika HSS-a u Skupštini Brčko distrikta te još tri osobe zbog sumnje u izborne prevare.
Hapšenja u Brčkom do sada su jedini vidljivi rezultat prijava koje je nadležnim tužilaštvima u protekla četiri mjeseca proslijedila CIK i Koalicija pod lupom. Na mnogima se radi, potvrdila je predsjedniku CIK-a, glavna državna tužiteljica na sastanku koji je organizovala misija OSCE-a u BiH
“Prvi put smo dobili informaciju da su navodno po prijavama SIP-a neki desetak predmeta u Tužiteljstvu BiH u radu, odnosno da je jedan predmet dostavljen kantonalnom tužiteljstvu. O tome me je informirala glavna tužiteljica i to je prva takva informacija, kazao je Željko Baklar, predsjednik CIK-a.
Cijela priča kulminirala je zahvaljujući javno objavljenom izvodu iz Centralnog biračkog spiska koji je u međuvremenu uklonjen sa web stranice CIK-a rješenjem Agencije za zaštitu ličnih podataka. Na tom spisku, podsjetimo, pronađeno je preko 27.960 spornih birača.
O zloupotrebi biračkih glasova danas su govorili i predstavnici inicijative “Moja adresa: Srebrenica” i “Inicijative za Stolac” te pozvali Centralnu izbornu komisiju da imenuje svoje posmatrače na izborima za ove dvije opštine Također su zataržili da se produži rok za glasanje birača van BiH.
“Bojimo se da će u toku izbornog procesa od strane biračkih odbora biti velikih problema i zloupotreba. Stoga pozivamo CIK da imenuje svoje posmatrače u Srebrenici i Stocu kako bi izborni proces bio transparentan i pošten”, poručio je Sadik Ahmetović, predsjednik Izbornog štaba inicijative “Moja adresa: Srebrenica”,
Kako je kazao, imaju informacije i doći će do spiskova da 1.400 osoba iz Srbije, koji su u prethodnom periodu glasali za Srebrenicu, nemaju nijedan dokument u BiH.
“Dakle, oni su prijavljeni u Srebrenici, mogu biti na centralnom biračkom spisku obzirom da imaju mjesto prebivališta, prijavili su se prije nekih 10, 15 godina. U međuvremenu su im istekle lične karte i takvih ima 1.400. Prema izbornom zakonu, oni ne mogu pristupiti glasanju”, rekao je Ahmetović.
O izbornom procesu govorio je i Salmir Kaplan, iz Inicijative za Stolac koji je kazao da se koverte iz dijaspore čekaju do 20. novembra.
“Ne postoji teoretska šansa da za 35 dana koverta ode u Ameriku i da se vrati. Pozivam CIK da produži rok ili da ne šalju koverte. Da se rok sa 20. novembra produži na 10. decembar, ako hoće pošten izborni proces. CIK treba donijeti propis da svaki član biračkog odbora ima pravo da legitimiše čovjeka koji glasa”, rekao je Kaplan.
Uoči početka izborne kampanje danas su se javnosti obratili i iz Koalicije pod lupom. U proteklih mjesec dana zabilježili su preko 530 različitih izbornih nepravilnosti, od čega se najveći broj odnosi na preuranjenu izbornu kampanju, odnosno slučajeve zloupotrebe javnih resursa kojima dominiraju vladajuće političke stranke. Analiza pristiglih prijava preuranjene, zakonom zabranjene kampanje pokazuje da se najveći broj prijava odnosi na političke subjekte SDA (17), SNSD (12), SDP (7), SDS (7) i HDZ (7), a pristigle prijave o slučajevima zloupotrebe javnih resursa se u najvećoj mjeri odnose na političke subjekte SNSD (18), SDA (14), SDS Semberije (4), SDS (4) i SDP (4).
Prijavili su i navode o 19 slučajeva trgovine mjestima u biračkim odborima u 15 različitih opština i gradova
Iako nezakoniti, pritisci na birače/ice i kupovina glasova na izborima u BiH već su postali uobičajena praksa. Posmatrači Koalicije izvijestili su o 19 takvih slučajeva u 15 opština i gradova. Navedeni slučajevi odnose se na navode o nuđenju novca u zamjenu za glas, pritiske na zaposlene u javnim preduzećima i slično. Glasine o kupovini glasova zabilježene su u više opština gdje se ti iznosi kreću u rasponu od 50 – 150 KM. , kazala je Jelena Tanskanović iz Koalicije pod lupom.
Izborna kampanja zvanično počinje sutra. Predstaviće se 534 politička subjekta, ukupno 30.809 kandidata, odnosno 129 političkih stranaka, 262 nezavisna kandidata, 72 koalicije, devet listi nezavisnih kandidata i 71 nezavisni kandidat pripadnik nacionalnih manjina.
Glasa se za 64 općinska vijeća u FBIH, 56 skupština opština u RS, 120 načelnika 22 gradonačelnika, članove skupštine Brčko distrikta, po prvi put direktno za gradonačenika Istočnog Sarajeva.
Na koji način će biti organiziran izborni proces u odnosu na epidemiološke mjere i zabranu više od 30 osoba u zatvorenom prostoru, u ovom trenutku nije poznato.
U Centralni birački spisak upisane su 3.283.194 osobe.