Da nije samo Republika Srpska u finansijskoj dubiozi, pokazuju primjeri Kozarske Dubice i Sokoca. U ovim opštinama pokrenuta je prinudna naplata, a ukupni minus koji su lokalne vlasti napravile i u Dubici i na Sokocu vjerovatno će do kraja ostati tajni podatak.
AKTIVIRANE MJENICE
Glavni račun Opštine Kozarska Dubica je u blokadi zbog prinudne naplate, jer ova lokalna zajednica kasni u plaćanju obaveza po emisiji obveznica kojom se zadužila za 10,5 miliona maraka. Naime, Centralni registar hartija od vrijednosti (CRHOV) Republike Srpske aktivirao je mjenicu i pokrenuo prinudnu naplatu zbog kašnjenja u plaćanju 86. anuiteta.
Rok za plaćanje je istekao prije nekoliko dana. Obaveze po ovoj osnovi mjesečno prelaze 100.000 maraka. Od tog iznosa, 76.245 KM se odnosi na glavnicu, a 24.595 KM na kamatu. Naime, Kozarska Dubica je u septembru 2017. godine emitovala 105.000 obveznica nominalne vrijednosti od po 100 KM i sve ih prodala.
Sa istim problemom se suočava i Opština Sokolac. Postupak prinudne naplate pokrenuo je Centralni registar hartija od vrijednosti (CRHOV) Republike Srpske tako što je aktivirao mjenicu. Riječ je o 69. rati obveznica koja je trebala da bude plaćena do 27. novembra. Ova lokalna zajednica je trebala da uplati 49.500 KM, od čega je 32.529 maraka glavnica, a 16.950 KM kamata.
Opština Sokolac je u februaru 2019. godine emitovala 55.000 obveznica nominalne vrijednosti od po 100 KM uz kamatnu stopu od 4,5 odsto i rok dospijeća od 15 godina. Prikupljeni novac je potrošen uglavnom za refinansiranje obaveza. Oko četiri miliona KM je utrošeno za zatvaranje tri kredita, dok je 1,5 miliona KM iskorišteno za plaćanje obaveza prema Poreskoj upravi i dobavljačima.
Dug Opštine Sokolac po zvaničnim podacima dostigao je skoro 17 miliona KM, dok aktuelna većina sa SNSD-om na čelu tvrdi da je on daleko veći i da iznosi čak 24 miliona maraka. Sada već bivši načelnik Sokoca Milovan Bjelica (SDS) kaže da bi se ovi problemi lako riješili na jednoj sjednici, da je to željela skupštinska većina.
– Trebalo je uraditi reprogram i refinansiranje dugovanja prema radnicima, za šta postoji saglasnost Ministarstva finansija RS-a, te donijeti odluku o prodaji gradskog građevinskog zemljišta. Nisam imao podršku za to. Imamo saglasnost Ministarstva finansija za reprogram i refinansiranje i da damo zemljište pod hipoteku. Molio sam skupštinsku većinu da podignemo kredit i vratimo obaveze, da ne idemo u reprogram, jer bismo bili oslobođeni kamate. Međutim, nisam imao razumijevanje, tvrdi Bjelica.
Šef Kluba odbornika SNSD-a u SO Sokolac Đorđe Radić kaže da skupštinska većina nema uvid u dugovanja Opštine, te da o toj temi vlada zakon ćutanja u ovoj lokalnoj zajednici. Međutim, kaže da su njihove procjene ukupnih dugovanja daleko veće.
ISTA PJESMA
– Licitira se sa iznosom od 24 miliona KM, tačne podatke ćemo znati kada gospodin Bašević preuzme funkciju načelnika Opštine Sokolac i tada ćemo izaći u javnost sa svim informacijama, kaže Đorđe Radić.
Novinar Dragan Maksimović za Oslobođenje kaže da je sveopšti javašluk premrežio sve i da nikoga ne treba da čude sve češći finansijski problemi na svim nivoima – od državnih do opštinskih.
– Nije problem što postoje ti problemi. Problem je što nikada nećemo saznati kako su ti problemi nastali. Još je veći problem što oni koji su za te probleme odgovorni nikada i nikome neće odgovarati. To je problem koji u ovoj zemlji niko nikada neće riješiti, jer niko ne želi da ga riješi. Zašto? Zato što svi isto rade kad sjednu u fotelju, rekao je Maksimović.
Piše: Goran Dakić / Oslobođenje