Evropska unija je ocijenila da je aktuelna vlast na državnom nivou u proteklih devet mjeseci, usvajanjem nekoliko reformskih zakona, ostvarila veliki napredak na evropskom putu Bosne i Hercegovine. Evropska komisija će u novembru raspravljati o proširenju Unije i za očekivati je da taj napredak bude nagrađen otvaranjem pregovora sa BiH. Sve bi ovo, međutim, mogla ugroziti najnovija blokada državnog Parlamenta, jer stranke iz Republike Srpske usvajanje svih zakona uslovljavaju rješavanjem pitanja Ustavnog suda BiH.
“Snažno se zalažemo da već u prosincu ove godine Vijeće bude u mogućnosti donijeti odluku o otvaranju pregovora sa BiH. Stvarno smatram da bi to bio pravi put naprijed”, ističe Andreja Metelko-Zgombić, državna sekretarka za Evropu u Ministarstvu spoljnih i evropskih poslova Republike Hrvatske.
Ova Evropska poruka jasno je pokazala podršku BiH na putu ka evropskoj porodici. Hrvatska, Slovenija, Italija, Austrija, Češka, Slovačka i Grčka u zajedničkom pismu visokom predstavniku EU za spoljnu politiku i bezbjednost izrazile su snažnu podršku naporima koje je BiH u posljednjih nekoliko mjeseci učinila na svom evropskom putu, a koji bi trebalo da bude nagrađen. Sve bi, međutim, moglo da padne u vodu ukoliko se nastavi blokada donošenja zakona u državnom Parlamenta zbog insistiranja stanaka iz Republike Srpske da se prvo mora riješiti pitanje Ustavnog suda BiH. I po cijenu evroatlantskih integracija.
“Mi se nadamo nekom razumnom periodu u kojem će i kolege iz Trojke i svi ostali vidjeti da se moraju usvojiti Zakon o Ustavnom sudu, da se mora završiti sa Kancelarijom visokog predstavnika, da ona mora preći u Kancelariju EU ukoliko mi želimo da ostanemo na putu pristupanja EU. Jer Evropskoj uniji se ne pristupa preko OHR-a”, kaže predsjednik Ujedinjene Srpske Nenad Stevandić.
Iako je dio vladajuće koalicije sa strankama iz Republike Srpske predvođenim SNSD-om, lider HDZ-a BiH Dragan Čović ne misli da je politika ucjena dobra, bez obzira na to o kome se radi.
“Unutar BiH imamo problem te nefunkcionalnosti, naše nedovoljne opredjeljenosti da preuzmemo odgovornost da donosimo zakone, da uredimo to društvo da ide ka tom nekom evropskom standardu ponašanja, bez obzira kad ćemo otvoriti pregovorački proces, kad ćemo ući u EU”, ističe Čović.
Opozicija u državnom Parlamentu ističe da nakon svakog pozitivnog iskoraka slijede blokade, te da čim se usvoje zakoni koji znače približavanje EU – po pravilu iznjedre teški politički problemi koji nisu rješivi u kratkom vremenskom periodu.
“Ja smatram da se prije svega moraju otkloniti politički oportunisti u Bosni i Hercegovini koji se zapravo deklarativno zalažu za članstvo u EU i NATO, a ustvari sve čine da do toga ne dođe. Tako je i ovaj put”, navodi Šemsudin Mehmedović, poslanik u Predstavničkom domu Parlamentarne skupštine BiH (SDA).
Da Evropska unija i Savjet Evrope nastavljaju podržavati napore institucija BiH da se usklade sa evropskim standardima, poruka je koju su poslali. Ističu, postignuti su značajni rezultati koji omogućavaju nastavak aktivnosti na reformskom putu BiH u oblasti ljudskih prava, vladavine prava i demokratije. U okviru Treće faze Programa do 2026. godine, Evropska unija i Savjet Evrope izdvojili su 4,5 miliona evra za šest projekata u BiH. Ta faza uključuje i dvije nove teme – borbu protiv ekonomskog kriminala i jačanje kvaliteta i efikasnosti pravosuđa. To je zadaća koju BiH mora ispuniti za korak dalje na EU putu