U zimskom periodu pojedini gradovi u Bosni i Hercegovini već godinama obaraju neslavne rekorde po zagađenosti vazduha.
Prema podacima sajta “zrak.ekoakcija”, najzagađeniji vazduh u petak u BiH je bio u Visokom, i to indeks kvaliteta 174, što je u kategoriji nezdrav. Ovakav vazduh u petak je još bio zabilježen u Sarajevu (158) Lukavcu (161), Maglaju (152), Tuzli (161) i Zenici (166).
U kategoriji nezdrav vazduh je moguća pojava pojačanih simptoma i intenziteta bolesti kod osoba s bolestima srca i disajnih organa, poput astme.
U ovoj kategoriji bi trebalo da smanje bilo kakve vanjske fizičke aktivnosti plućni i srčani bolesnici, trudnice, djeca i starije osobe. Produžena ili veća naprezanja tokom boravka napolju trebalo bi da izbjegavaju i svi ostali.
U Banjaluci je kvalitet vazduha u petak bio 136, što ga je svrstalo u kategoriju “nezdrav za osjetljive grupe”, što znači da bi oboljeli od bolesti organa za disanje i srca, zatim stari, trudnice i djeca trebalo smanje produžena ili veća naprezanja tokom boravka vani.
Anes Podić iz nevladine organizacije “Eko akcija” rekao je za “Nezavisne novine” da je problem zagađenosti vazduha u BiH izuzetno ozbiljan.
“Procjene međunarodnih studija su da od nekih bolesti koje izaziva zagađeni zrak godišnje umire između 3.300 i 5.400 ljudi u Bosni i Hercegovini i to su ogromne brojke. Ovo znači da svaki peti ili šesti stanovnik BiH umire od neke bolesti koja je izazvana zagađenim zrakom. I pored toga, političke elite potpuno ignorišu ovaj problem, koji je i te kako rješiv. Ovim bi ujedno poboljšali stanje što se tiče zagađenosti, ali i izvukli mnoge građane iz energetskog siromaštva, ali, nažalost, naše vlasti to uopšte ne interesuje”, naglasio je Podić.
Istakao je da su u mnoštvu mjesta dvije trećine mala kućna ložišta, odnosno mala domaćinstva koja lože ogrjevno drvo.
“Peći koje se koriste u našim domaćinstvima su jako lošeg kvaliteta visokih emisija zagađenja i posljedica toga je da je zagađen zrak njihovih kuća i stanova, te od toga trpi i prvi komšiluk, a onda i ostali građani. U BiH ne postoje standardi za peći, a Evropska unija je uvela veoma stroge standarde koji su od početka godine još složeniji. U EU možete prodavati peći ukoliko zadovoljavaju standarde niskih emisija i visoke efikasnosti, a kod nas možete ložiti bilo šta u bilo kakvoj peći, bilo da su građani ili da je industrija u pitanju”, naveo je Podić.
Emina Veljović, izvršna direktorica Aarhus centra u BiH, istakla je da je moguće riješiti ovaj problem, jer BiH nema veliku i razvijenu industriju, niti veliki broj stanovnika kao Kina, a ipak je iza ove države što se tiče zagađenja vazduha.
“Znači, postoje rješenja koja se mogu prepisati i uskladiti s potrebama naše države i sistemski to rješavati. Moramo proaktivno djelovati jer ovo sve utiče negativno na naše stanovništvo. Nedavna istraživanja pokazuju na učestalost ljudi koji imaju oboljenja respiratornih organa, tako da to ima direktnu poveznicu sa zagađenjem vazduha”, naglasila je Veljovićeva.
Inače, indeks kvaliteta vazduha od nula do 50 je dobar, od 51 do 100 umjereno zagađen, od 101 do 150 nezdrav za osjetljive grupe stanovništva, od 151 do 200 nezdrav, od 201 do 300 vrlo nezdrav i više od 300 opasan po zdravlje.